Математика дерси

Математика дерси Мевзу. Кошелернинъ чешитлери. Меселелерни чезюв. Макъсат: талебелеге геометрик шекиллери ни фаркъыны бильдирмек; геометрик шекиллерини группаларгъа больмеге огретюв; меселелер боюнджа чалышув. Дерснинъ кетишаты. I. Тешкилий дакъкъа. ( Талебелер сыныф къапысы артында туралар. Оджа къапы огюнде эр- бир балагъа «билет» бере, талебе исе билетнинъ ренкине коре келишкен маса огюне отура. Ойле этип сыныф командаларгъа болюне. Балалар кирген сонъ, шиир айталар. ) Чанъ къакъылды, Дерс башланды, Эр кес ерини тапты. Математика дерсини башлайыкъ, Саймагъа огренейик. - Балалар, сиз командаларгъа болюндинъиз. Бугуньки дерсимиз интеллектуал- ринги шекилинде кечеджек. Демек, тешкиль олунгъан командалар озь ара ярышладжакълар ве математикадан бильгилерини косьтереджеклер. Командалар капитаныны, ярдымджысыны, кятибини, хаберджини, рессамны ве командасынынъ адыны сайлямакъ керек. Бунъа эки дакъкъа берем. ( Т алебелер музакере этелер. ) II Таянч бильгилерини актуаллештирюв. Агъзавий эсап. ( Топнен) - Кимнинъ элине топ тюшсе, о джевабыны береджек. 34+ 6= ? 38- 23= ? 54- 14= ? 75- 25= ? 60- 40= ? 25+ 25= ? 13+ 25= ? 45+ 30= ? III Янъы мевзу боюнджа чалышув. - Дерсимизнинъ мевзусы геометрик материалынен багълы. Онынъ ичюн эр бир догъру джевабынъызгъа бирер тюзкошели ресим парчасыны аладжакъсынъыз. Дерсимизнинъ сонъунда ресимини топлагъан команда ютаджакъ. 1. Биринджи этап. - Мен сизге суалини къоям, сиз исе джевабыны тапынъыз. Догъру джевап, сизнинъ джевапларынъыздан сонъ тахтада чыкъаджакъ. Джевабынъыз азыр олса байрачыкъны котересиз. - Бу геометрик шекильнинъ учь кошеси бар. ( Учькошелик) - Бу геометрик элементри бир нокътадан ве сызыкътан ибарет. ( Шавле) - Бу геометрик шекильнинъ дёрт яны бар, кошелери исе тюз. ( Тюзкошелик) - Бу геометрик элементине догъру олмагъан сызыкъ демек мумкюн. ( Къыйыш сызыкъ) - Бу геометрик шекильнинъ кошелери асылда екъ. ( Тёгерек, даире) - Бу геометрик элементине эки уджу бельгинен сызыкъ демек мумкюн. ( Кесик) - Бу геометрик шекильнинъ дёрт яны ве дёрт кошеси де мусавий. Онъа даа мусавий янлы тюзкошелик демек мумкюн. ( Квадрат) - Бу геометрик элементини бир- бирининъ артындан багъылгъан чокъ кесиклерден ибарет, амма сонъки уджулары бир нокътада келишмей. ( Къырыкъ сызыкъ) - Бу геометрик шекильнинъ алты кошеси бар. ( Алтыкошелик) - Бу геометрик шекильнинъ уль яны бар ве кошелеринден бири тю здир. ( Тюзкошели учькошели) - Бир нокътадан ве ондан чыкъкъан эки сызыкътан ибарет олгъан элементке не дейлер? ( Коше) - Бир нокътадан чыкъкъан эки кесик арасында 90 ° тешкиль этсе онъа не дейлер? ( Тюз коше) - Тюзкошеден эксик дереджили олгъан кошеге не дейлер? ( Сюйрю коше) - Тюз кошеден зияде дереджили олгъан кошеге не дейлер? ( Токъал коше) - Машалла балалар! Шимди бираз раатланайыкъ. Физдакъкъа. Оп- оп- оп, Ойнайыкъ топ, топ, Бир, эки, учь, дерт, Топны аттыкъ- тут. Къоллар белимде Гуллер илинде. 2. Интеллектуал рингимизнинъ экинджи этапы. Талебелер, тюшюнинизъ ве джевабынъызнъы беринъиз. - Шимди эр бир командагъа бирер ва зифе: сиз( биринджи команда) тюз кошени ве сюйрю кошени сызмакъ керексиниз, сиз исе( экинджи команда) - тюз ве токъал кошени сызмакъ керексиниз. Ралелеринизде эр биринъиз ичюн кягъыт, къалем, джедвель бар. Бутюн команда вазифени догъру беджерсе- къабул олунаджакъ. Командалар бу вазифени бир биринъизде текширеджексинъиз. Амма башта манъа даа бир суальге джевап беренъиз. - Тюз коше олгъаныны насыл ве нене н тешкирмек мумкюн? ( Кошенинъ би р янына тенъештирип экинджи яны кошеликнен келишкенини бакъмакъ керекмиз, бунынъичюн кошеликни ярдымынен къулланамыз) . Талебелер вазифени беджерелер ве бир бирини тешкерелер. Машалла, балалар! Бунненъ экинджи этапымыз битти, бираз раатланайыкъ ве учюнджи этапкъа кечейик. Физдаккъа Чыкъ- чыкъ, кунешим! Къыз- къыз, сен ишим. Орталыкълар ешерсин, Эр кес къызгъын чалышсын. 3. Учюнджи этап- Шимди дикъкъатнен тах тагъа бакъыныз, кос ь терильген шекильнинъ кошелери насыл? Тюз, сюйрю, токъамлы? Машалла вазифени беджердин ъ из- Шимди сизге бирер меселе береджем, къайсы команда бу меселини биринджи чезеджек, о бу этапны гъалиби оладжакъ. 1- меселе Бир к итапны 36 саифеси бар, экинджиси нинъ исе 21- ге зияде. Эки китапта къач саифе бар? 2- меселе Бир тюкянда 48 чечек сатыла, экинджисинде исе 16 чечек эксик. Эки тюкянда къач чечек сатыла? IV Дерсниъ нетиджеси- Балалар, бугунь дерсте биз нени текрарладыкъ? ( Геометрик шекиллерини, элементлерини, сызыкъларны ве кошелерни текрарладыкъ) - Дерс девамында сиз ресим парчаларыны топладын ъ ыз, оларны сизнинъ рессамларынъыз тизди. Энди бакъыныз кимде насыл ресим олды ве бу ерни сиз таныйсын ъ ыз мы. Бу Къырымнынъ энъ белли ве дюльбер ерлери. К имнинъ ресими толуджа олса о команда гъалиб чыкъты. Машалла, балалар, пек гузель чалыштынъыз!