a2b2.ru
А2Б2 - Образовательный портал
Новости образования от A2B2

Сценарий НОД "Помöсдiнöй – муса сиктöй".

Опубликовано: 2015-12-07 12:22:39

Документы для скачивания

Помöсд i нöй – муса сиктöй. ( сценарий открытой НОД на коми языке в средней- подготовительной группе) Воспитатель – Селиванова Евдокия Ивановна Могъяс: 1) Тодмöдны, мый ми олам Коми муын, Коми республикалöн дöрапасöн. 2) Водзö тöдмöдны чужан сиктöн. Тöдмöдны сиктса тодчаинъясöн да вежсьöмъясöн. ( История, ним, уличаяс да грездъяс) 3) Сöвмöдны чужан i н дорö муслун, ышöдны пыдди пуктыны ас котырö с. 4) Чужт i ны кагаын медбур сьöлöмкылöмъяс – асшö р сьылöмöн да йоктöмöн, инструментъясöн асшöр ворсöмöн. Сöвмöдан гö г öртас: Сикт йылысь фотостенд( альбом) Коми мулöн, районлöн, сиктлöн мусерпас. Художествоа гижöд. Сьыланкывъяс. Аудио – видео материал. Важся коми паськöма акань. Дасьтысьöм: Стен вылын В. И. Лыдкинлöн гижöд «Со и Помöсд i н син ул ö сувт i с». «Менам чужан i нын » сьыланкыв( М. Оверин, В. Лодыгин, Сьылö Л. Логинова) да сы дорö фото слайд. Удж нуöданног. « Миян мича гажа сикт » экскурсия ворсö м. « Кыдзи пасьтасьл i сны важöн » вел öдана ситуация. « Кöн i ме ола? » сикт йылысь фотогрыфияяс видзöдö м. « Ме сиктса олысь » серни – ворсö м «Коми му кузя ме муна » велöдана ворсöм Гажлöн мунанног: Ну öдысь: - Видза оланныд, дона челядь, пыдди пуктана коми войтыр. - Талун ми кутам п öся чолöмалны ассьыным муса сиктнымöс – Помосд i нöс. - Быд сиктлöн эм аслас чужöм ба н, мыйöн и торъялö с i йö мукöдысь. И артмö с i йö оз дженьыдик кодколастöн, а уна воясöн, медводдза керка кыпöдöмсяньыс. Код i первойöн( 1 слайд) тшупöма керка эжвайывса тайö пожöма ягас, дерт жö, волöма бур сьöлöма мортöн. Пожöмлöн веж увъясын тан i мел i а кышöдчöны быд керка вевт ö, быд öшыньö. Помöсд i нын( 2 слайд) асывъясыс шыалöны лэбачьяслöн дзользьöмöн, татчöс челядь тшöкыда нимкодясь öны веж ув вылын мыссьысь урöн. - Ме кора т i янöс öтвылысь видзöдны Помöсд i н йылысь видио Лодыгин Вась кывбур вылö л öсьöдöм. Сьыланкыв, сьылö Лидия Ло гинова. Кывъясыс – М. Лебедевлöн, музыкаыс народнöй. ( В идео петкöдлöм) Менам чужан i нын. Менам чужан i нын, кöн i ола – выла, Кöн i ставсьыс гора варовитö гым, П öкрöласьöм бöрын кöдзыд эрдъяс вылö Морöспаньöдз усьö еджыд – еджыж лым. Менам чужан i нын, кöн i ола – выла, Кöн i вöрса ёльыс пуяс костын сюсь, Лöсьыдысла блöсьыдысла сьылö Польдöм юяс весьтын еджыд – еджыд юсь. Менам чужан i нын, кöн i ола – выла, Кöн i синмö пырö сьöлöм ш онтысь р öм, Небыд лёдзöн водö потшöс – майö г вылö Дзоридзалö м б öрын еджыд – еджыд льöм. Менам чужан i нын, кöн i ола – выла, Кöн i меным гажтöм некор на эз вö в, Чöскыд турун вылын, сиктсянь бура ылын, Визув бокын йирсьö еджыд – еджыд вö в. Менам чужан i нын, кöн i ола – выла, Кон i гора кылö гажа сьыланкыв, Петö кильчö выл ö тувсов тöвъяс йылö Сьöлöм пыдзыртöдысь мича – мича ныв. - Т атчöс олысьяс нэмсö нимавл i сны бур вöралысьясöн( Слайд охотника) . Налöн лэ ч туйясыс вöл i сны Эжва йыв пасьталаыс: Чер ю п öлöн( 5 слайд) , Игн ас ё ль улын( 6 слайд) , Чудь яг сайын( 7 слайд) . Челядь да бать – мам öтвылысь сьылöны сьыланкыв « Олыс – вылыс вöрын »( челядь ворсöны, педкöдчöны) . Ол i с – выл i с вöрын. ( 8 слайд) Ол i с – выл i с вöрын, ол i с выл i с ягын. Эжва дорын удал зон. Припев: Аттьö дивö – дивö, аттьö ыджыд дивö, Эжва дорын удал зон. Усъяс сылöн лöсьыд, кудритчöма юрси, Ачыс вöл i збой да сюсь. Уна ошкöс с i йö лэчыд шыöн сутшкис, Уна кайл i с еджыд кöр. Öтчыд с i йö мун i с мудер ручöс кайны, - Эз шед сылы мудер руч. « Мый нö тайö лои? Кыйсьöм эз удайтчы! »- Шуö – шензьö удал зон. Муртса тадзи шуис, аддзö: кыськö локтö Паныд сылы тöдтöм ныв. Тöдтöм нылысь мича, тöдтöм нылыс авъя, Абу джугыль, абу тшап. « Кытчö, зонмö, ветлын? Висьтав, кодöс кыян? Мыйла нинöмтор он вай? » « Руч пыддьы ме тэнö, мича нылöй, кая, Радейт менö, мича ныв ». Нылыс оз и повзьы, нылыс оз и пексьы, Муса сылы бурлак морт. Окасисны ёна нылыс удал зонкöд, Гортö локт i с удал зон. Руч пыддисö кыйис, руч пыддисö вайис Аслас муса мича ныв. - А кöн i вö р керка, сэн i и сигудöг( 9 слайд) . Выльгортса, Сордйывса, Бад ь ёльйывса, Скö р öдумса вöралысь котырлöн тайö ворсанторйыс тöвся лöнь рытъясö кывл i с весиг О дъю йылын, ыджыд Висерлöн векни вож дорын( Корткеростский район) . Челядь ворсöны коми важ ворсанъясö н. « Миян коми ворсанъяс » Г. Поповлöн сьыланкыв. Челядь помалöны ворсöмсö татшöм кывъясöн: Помосд i нöй, Помöсд i нöй Медся муса сиктöй. Быдла боксянь тэ öд мича Водзö сöвмы, мичмы. - Тан i Эжва йылас ачыс муыс сьылö. Та в öсна ёна, гашкö, и нимал i сны Помöсд i нсаяс сьывны да гажöдчыны радейтысьясöн да кужысьясöн. И миян детсадса челядь кужöн i гажöдчыны. « Шен »- важ коми йöзлöн йöктан. ( слайд 10) 1. « Тöдмасьöм »- Нывъяс да зонъяс мунöн i öта – мöдл i паныд, нывъяс копырчывлöны ул öдз, зонъяс – юрнас довкнитлöны. 2. « Гуляйтöм »- Зонъяс сулалöны юрвылö лэптöмöн, веськыд кинас мушку саяс. Нывъяс матысчöн i на д i нö, видзöдлöны на вылö юрсянь ыс кок ул öдзыс, бергöдчöны, петкöдлöны кокля бöрсö да мунöн i бöр. 3. « Рытпукöм » Нывъяс да зонъяс мунöны паныд öта – мöд i слы. Зонъяс пол i гтырйы дзигöдöны нывъясöс коскöд i с, нывъяс пыдысянь лолыштöны да тойыштöны зонъясöс. 4. « Радейтчöм » Нывъяс сулалöны юр лэдзöмöн, гусьöник видзöдлöны зонъяс вылö. Зонъяс матысчöны, дзигодоны коскöд i с. Нывъяс пуктöны юрнысö зонъяслы пельпом вылас, пыд i ты лолыштöны, но бара на йöткыштöны зонъясö с. 5. « Колльöдчöм » Нывъяс да зонъяс матыстчö ны öта мöд дорас, дзигöдчöны да мунöны места вылö. - А öн i ми сёрнитыштам öткымын Помöсд i н сиктса гижысьяс йылысь да лыддьям налысь кывбуръяс. ( слайд11) Таво Помöсд i н кутас пасйыны ыджыд юбилей – коми литература подулалысь, В ениамин Тимофеевич Чисталевлысь. Тима Вень ним i öд i с коми мулысь аслыспöлöс мичлунсö да удж радейтысь коми мортö с. Уна во сайын Тима В ень гижл i с: Ог тöд, код i менö чужт i с, Код i быдт ic, верд i с –у д i с……. . ( Лыддьö кывбурсö челядьлöн мам) - Мичаа шуöма поэт: « Сьывны – мойдны йöзö лэдзл i с…. . » сылöн чужан i ныс, югыр и зъяс вывты гöгыльчис Чер юыс( 12 слайд) , Ч удин чуркйыс( слайд 13) , Зуд кум дорыс( слайд14) – ставыс, мый кытшавл i с с i йос ыджыд вежöра мортö с. Сылöн кывбуръяс вылö л öсьöдöмаöсь сьыланкывъяс. Миян Помöсд i н сиктын эм нималана сьылысь котыр « Радлун », кодъясöс тöдöны ылы муясын. « Радлун » котырысь отик сьылысь Юлия Васильевна Игнатова сьылас сьыланкыв Тима Веньлöн кывбур вылö « Ö вв ö ». ( Презентация детсадса челядьлöн- узигöн) Миян челядь нöшта дасьт i сны кывбур. Пышкай. В. Чисталев. Пышкай кöсйö керка вöчны! ( слайд 15) Оз и мудзлы. Уджыс тыр. Лунтыр ноксьöмысь оз дугдыв, Ноксигмозыс сьылö пыр. Пышкай миян керка лöскö( слайд 16) Вö ч ö пияныслы поз: Коркö кокас идзас кыскö, Коркö вайö вомас гöн. - А öн i видзöдлам кутшöм кывъяс сиис чужан мулы миян земляк Александр Шебырев, код i чужл i с Пожöгын, а öн i олö Помöсд i нын да уджалö школаса музейин. ( слайд 17) Кывбур « Аттьö »( Лыддьö нылыс, кодлöн пиыс ветлö миян садйö) - Уна гижысьлöн эм татшöм орччöдöмыс, кор чужан i н дорö шыасьöны кыдзи ань дорö. Эм татшö м шусь öг: ас муыд мам, а йöз муыд – тьöтка. « Чужан позйыд быдö нлы дона »- шулöмаöсь важ йöз. Сьылысь котыр « Радлун » сьылас сьыланкыв Уляшев Александр Егоровичлыс « Пом ö сд i н»( слайд 18) Юрг ö сьыланкыв( слайд 19- 35) - А öн i миян садикса челядь петкö дласны, кыдз найö кужöны сьывны да ворсны. ( слайд 36) « Шыр кывтö – катö »- петкöдчöм. ( Кывъясыс да музыкаыс народнöй) Шыр кывтö – катö, Лыа дорт i чепöссьö, Прилук увт i курыштö. Руч воча воис: - Шыро – чойöй, менö босьт! - Ме тэнö ог босьт! Тэнад бöжыд кузь, Пыжö с вöйтан. - Ме бöж вылам пукся. Шыр кывтö – ктö, Лыа дорты чепöссьö, Прилук увт i курыштчö. Кö ч воча воис: - Шыро – чойöй, менö босьт! - Ме тэнö ог босьт! Тэнад бöжыд кузь, Пыжö с вöйтан. - Ме пельöс лапварта. Шыр кывтö – катö, Лыа дорты чепöссьö, Прилук увт i курыштчö. Ош воча воис: Шырö – чойö менö босьт! - Ме тэнö ог босьт! Тэ зэв ыджыд, Менö вöйтан! Ош чеччыштас, дай Пыжыс п öрö. - Коми муыд миян öти и ми кö асьным с i йöс ог видзöй, ог кутöй мичмöдны да видзны ассьыным сиктнымöс, пондам тшыкöдны вö р – ва – некод миянлы оз отсав, некодлы, миян кындзи, коми муным оз ков. Мöвпыштöй та йылысь. - Аттьö ставлы. Аддзисьлытöдз. Миянлысь гаж помалас ансамбль « Юрган ».

Оставить комментарий: